03 августа 2011 г.
Ял хуçалăх отраслĕн аталанăвĕ тĕрлĕ сăлтавсенчен килет. Йĕркеллĕ акнă, шăтса тухнă калчасемех чипер çитĕнсе пахалăхлă тухăç параймаççĕ. Шăрăх е йĕпе çанталăк витĕмĕсĕр пуçне сиенлĕ хурт-кăпшанкă, чир-чĕр, агротехника ĕçĕсене вăхăтра пурнăçласа ĕлкĕрейменни хăйĕн пĕлтерĕшне кăтартать.
Саранча тенине районта пурăнакансем лайăхах пĕлеççĕ. Вăл хурт-кăпшанкă хăй хыççăн нимĕн те хăвармасть. Юлашки вăхăтра уй-хир культурисемшĕн тепĕр хăрушлăх пур. Çаран лĕпĕшĕ (луговой мотылек) пирĕн тăрăхра сарăлас хăрушлăх пысăк. Вĕсем кĕске вăхăтра ĕрчесе аталанаççĕ. Уйрăмах сахăр кăшманне, нумай çул ÿсекен пăрçа йышши культурăсене, хĕвел çаврăнăшне, пăрçана, кантăра, кукурузăна, пахча çимĕçе пысăк сиен кÿреççĕ. Специалистсен шучĕпе, çаран лĕпĕшĕн хурчĕсемшĕн пирĕн тăрăхра ÿсекен 200 ытла ÿсен-тăран — юратнă апат.
Çавăнпа уй-хир культурисем çитĕнтерекен ял хуçалăх предприятийĕсен те, фермер хуçалăхĕсен ертÿçисен те, уйрăм çынсен те кая юлмасăр кирлĕ мерăсем йышăнмалла. Паллах, инсектицидсем, биопрепаратсем кирлĕ. Вĕсем пирки тĕплĕнрех пĕлес тесен Россельхозцентра 5-14-86 телефонпа шăнкăравлама ыйтатпăр. Унти специалистсем сире вăл е ку препаратпа хăçан, мĕнле виçепе усă курмаллине тĕплĕн ăнлантарса парĕç.
Çаран лĕпĕшĕсен пысăкăшĕ 1 сантиметр, тĕсĕпе кĕве лĕпĕшĕ пекрех. Вĕсем çăмарта хураççĕ те, личинкисенчен 14—17 кунран гусеницăсем аталанаççĕ. Шăпах çак хуртсем ÿсен-тăраншăн хăрушă та ĕнтĕ. Вĕсем хăйсен çулĕ çинчи пур культурăна та çиеççĕ, нимсĕр тăратса хăварма пултараççĕ. Çавăнпа та çак хуртсене пĕтерме тăрăшмалла. Унсăрăн вĕсем кĕркунне кокон пулса çĕр айне каяççĕ. Вĕсем 40 градуслă сивве те чăтма пултараççĕ. Çуркунне çĕнĕрен пулса татах ÿсен-тăрансене тапăнаççĕ.
Источник: "Каçал Ен"